ULTRASON

Ultrason Nedir?

Ultrason , dokuyu karakterize etmek için yüksek frekanslı ses dalgalarını kullanan bir görüntüleme teknolojisidir. Tıbbi görüntülemede kullanışlı ve esnek bir yöntemdir ve genellikle geleneksel radyografi  gibi diğer modalitelerle karşılaştırıldığında dokuların ek veya benzersiz bir karakterizasyonunu sağlar.

Ultrasonogrofi, radyasyon olarak bilinen X ışınları içermez, insan kulağının duyamayacağı yüksek frekanslı ses dalgaları ile vücudun görüntülenmesini sağlayan zararsız bir işlemdir.  Bu özelliği sayesinde gebelik durumunda, bebek ve çocuk hastalar ile kullanılabilir.

Ultrasonografi ile görüntüleme işlemi sonucu  elde edilen görüntülerin kalitesi, ultrasonografinin uygulandığı bölgeye göre değişiklik göstermektedir. Ultrasonogrofinin uygulanma işleminin yanında ultrason verilerinin incelenmesi de çok önemlidir. Ultrasonogrofi işlemi ve işlem sonrası elde edilen verilerin incelenip raporlanması radyoloji uzmanı tarafından yapılmaktadır.

Ultrason İşlemi Nasıl Yapılır?

Ultrason işlemi, özel bir cihazın işlemin yapılacağı bölgeye temas ettirilmesi ile gerçekleştirilir. Ultrason cihazı  2 parçadan oluşmaktadır. Bunlardan bir tanesi cilde temas ettirilecek olan prob, diğeri ise ses dalgalarını görüntüye dönüştürerek ekrana yansıtan merkezi işleme ünitesidir. Probun temas ettirileceği görüntülenmek istenen bölge, ses dalgalarının tam olarak iletilebilmesi açısından özel bir jelle kaplanır. İşlem sırasında elde edilen görüntüler gerçek zamanlı olup radyolog tarafından monitöre yansıtılarak kontrol edilir.

Ultrason İşleminin Kullanıldığı Alanlar Nelerdir?

Hamilelerde bebeğin sağlık durumuna yönelik taramalar

Kalbin çalışma düzenindeki olası aksaklıkların tespiti

Çeşitli enfeksiyonların araştırılması

Safra kesesi taşları ve hastalıklarının tespiti

Meme ve yumuşak dokularda oluşan tümörlerin araştırılması

Kas hastalıklarına yönelik yapılan incelemeler

Prostat ve genital bölge hastalıklarınnı araştırılması

Kist ve biyopsi tedavilerinde iğne ile yapılan girişimlerde görüntülemenin sağlanması

Tiroit bezi hastalıklarının araştırılması

Ultrason Çeşitleri Nelerdir?

Renkli Doppler Ultrasonografisi

Diğer ultrason tekniklerinden farklı bir görüntüleme imkanı sunan renkli doppler ultrasonu ile damar hastalıklarının araştırılması, doku ve organlardaki kan damarlarının dağılımının incelenmesi ve dolayısıyla tümörlerde kanserleşme eğilimlerinin araştırılması mümkündür. Ayrıntılı ultrason ve detaylı ultrason olarak da adlandırılır. Aynı zamanda kan akışının yönü, olası damar tıkanıklıkları ve tıkanıklığa neden olan sorunlar bu ultrason tekniği ile tespit edilebilmektedir. Gebelerde de bebeğe ilişkin gelişim geriliği gibi durumların saptanmasında da doppler ultrason tekniğinin kullanımı söz konusu olabilmektedir.

Pelvik Ultrasonografi

Kadınlarda rahim ve yumurtalıklar gibi organların hastalıklarına yönelik taramalarda ve hamileliğin ilerlemiş dönemlerindeki rutin takiplerde uygulanan ultrason tekniğidir. Pelvik ultrason öncesinde özellikle işlem kadın üreme organlarına yönelik olarak yapılıyor ise hastanın idrara sıkışık olması gerekir. Birkaç dakika içerisinde tamamlanan kısa süreli bir işlem olup karnın alt kısmından yapılır.

Abdominal (Transabdominal) Ultrasonografi

Kendi içerisinde farklı teknikler ve uygulama şekilleri barındıran abdominal ultrasonografi, genel olarak karın boşluğunda yer alan organlara ilişkin hastalıkların araştırılmasında kullanılır. Gebelik döneminde yapılan ultrasonlar da bu gruba girer. Ayrıca karaciğer, safra kesesi, böbrekler, prostat, mide ve bağırsakların görüntülenmesinde de tercih edilir. 3 veya 4 boyutlu ultrason, doppler ultrasonu, renkli ultrason gibi tekniklerden uygun olanı tercih edilerek işlem gerçekleştirilebilir.

Transvajinal Ultrasonografi

Transvajinal ultrasonografi kadın üreme organlarının görüntülenmesinde pelvik ultrasona oranla çok daha net görüntülerin elde edilebilmesine imkan tanıyan bir ultrasonografi tekniğidir. Bu yöntemle yapılan görüntülemelerde ultrason probu vajina içerisine yerleştirilir. Ses dalgaları vajina içerisinde iletilir ve rahim, yumurtalıklar gibi üreme organlarının bu şekilde görüntülenmesi ile elde edilen sonuçların yanılma payı çok daha küçüktür. Probun vajene yerleştiriliyor olması nedeniyle cinsel anlamda aktif olan kadınlarda uygulanan bu teknikte işlem öncesinde mesanenin dolu olması gerekmez.

3 ve 4 Boyutlu Ultrason Uygulamaları

Genellikle gebelerde bebeğin net bir şekilde görülebilmesi, hareketlerinin gözlenmesi, uzuvlarının incelenebilmesi ve bazı yapısal hastalıkların tespit edilebilmesi amacıyla isteğe bağlı olarak uygulanan bir ultrason yöntemidir. 2 boyutlu ultrasona oranla elde edilen görüntüler çok daha nettir ve bu yöntemle bebeğin cinsiyetinin tespit edilmesi de oldukça kolaydır.